Als je mee wilt blijven doen in je werk, in de maatschappij, je gezin, je voetbalclub. Het vraagt continu van jou dat je meebeweegt. Stil blijven staan is geen optie. Alles bij het oude houden, helaas onmogelijk. Loopt je bedrijf lekker en leun je even achterover? Niet doen, je concurrent zit niet te slapen, ontwikkelt gewoon door en haalt je linksom in.

In organisaties zijn we steeds bezig met veranderen. Waarom kunnen we het niet houden bij het oude en gewoon ons ding blijven doen? Het gaat niet. Niet alleen zijn er continu ontwikkelingen in de buitenwereld die aan ons vragen om zaken te veranderen. Het komt ook door onszelf, omdat we nu eenmaal niet alles steeds op dezelfde manier doen. Dat zit blijkbaar in ons. Ongemerkt toch dingen veranderen.

“Begrijpt u nu waarom veranderen een lastig en langdurig proces is?”

Ik werk in het onderwijs en daar verandert voortdurend alles. Dat leidt er wel eens toe dat de organisatie vastdraait in eigengemaakte structuren. Soms ontstaan door een vraag van buiten, maar vaak ook door eigenstandig optreden. En niet altijd gehinderd door gebrek aan kennis.

Leerlingen willen geen Mickey-Mouse-onderwijs

Leerlingen en ouders beginnen te klagen over gebrek aan onderwijstijd. Ze willen weer gewoon les en wat leren. Docenten noemen opleidingen Mickey-Mouse-onderwijs en geven daarmee aan dat de kwaliteit onder de maat is. Daar is dus werk aan de winkel.

Op mijn vraag of ze op een A4-tje mij een overzicht kunnen geven van het curriculum met daarbij aangegeven hoe zich dat verhoudt tot de eindtermen voor de opleiding, kijkt men mij vragend aan. Dat hebben we niet. We weten dus niet of er sprake is van een logische en doorlopende leerlijn, we weten niet of het onderwijs aansluit bij de leerdoelen en of die dan ook getoetst worden. We weten niet of we voldoen aan de normen die gesteld worden aan de onderwijstijd en ga zo maar door.

“Weten gaat nog wel, willen en kunnen is een ander verhaal”

Het is wel bekend, zeggen de teamleiders dan, maar het is in verschillende documenten op verschillende plaatsen vastgelegd. Met andere woorden: verzamel het allemaal en maak er een studie van hoe de opleiding eruit ziet. Hoe kan een leerling of een ouder zich dan een beeld vormen als hij zich aanmeldt voor de studie? Hoe kan hij zijn eigen studieloopbaan plannen als hij geen overzicht heeft. Hoe dragen we bij aan de zelfstandigheid van de leerling en het voeden van eigen verantwoordelijkheid als we hem de juiste informatie onthouden?

Weten, willen, kunnen

Dat vraagt dus om een interventie. De teamleiders wil ik meenemen in een veranderingsproces. En hoe doe ik dat dan? Ik heb een simpel modelletje gevonden, gebaseerd op het gedragsveranderingsmodel van M.F.K. Balm. Het draait om Weten, Willen en Kunnen.

Weten: Als je een verandering wilt doorvoeren, dan is het van belang dat degenen die eraan mee gaan werken weten waarom we het gaan doen en waar dat toe gaat leiden. Ook is het verstandig dat ze weten welk aandeel ze zelf hebben in het bereiken van het gestelde doel.
Willen: Mensen moeten liefst een intrinsieke motivatie voelen om mee te doen. Vinden ze het gestelde doel zinvol om te bereiken. Wat levert het hen op om mee te doen. En zijn die prikkels voldoende om in actie te komen. Of is er een extrinsieke motivatie. Een opgelegde maatregel waar je niet onderuit kan komen. Het is minder aardig maar wel effectief heb ik vaak gemerkt. Mensen komen sneller in beweging als het moet omdat het moet. Gek he.

Tot slot Kunnen: Zijn de medewerkers in staat om bij te dragen aan het gewenste doel. Zijn de randvoorwaarden en kaders helder waarbinnen ze kunnen handelen. En niet onbelangrijk: hebben ze de capaciteiten en talenten om te veranderen.

Informeren van medewerkers is niet moeilijk. Willen is een ander verhaal. Immers Veranderen is ver en voor anderen en kunnen? Dan komt het aan op competenties. Zit de juiste persoon op de juiste plek? Begrijpt u nu waarom veranderen een lastig en langdurig proces is?

Auteur: Annemien van der Veen, coach bij Orientive, consultant en interim-manager bij BMC Adviesbureau. Het is mijn drijfveer om mensen en organisaties de toegevoegde waarde van zichzelf te laten zien. Wat is jouw passie en droom. Waar word jij warm van en dat geldt ook voor de organisatie. Welke waarde voegt de organisatie toe aan de samenleving. Op welke manier zou je het business model moeten kantelen om klaar te zijn voor een nieuw tijdperk. Lees verder

Mogelijk ook interessant

In het verlengde van de inhoud van de artikelen op onze website, biedt Utrecht Business de mogelijkheid op het onderwerp/vakgebied een opleiding te volgen. Hiertoe worden verschillende varianten aangeboden.