leadership U geniet van een uitdaging als nieuwbakken leidinggevende van uw afdeling. Tegelijkertijd heeft u ook nog tal van vragen. Hoe kunt u uw medewerkers bijvoorbeeld effectief aanspreken? Hoe krijgt u anderen mee in uw aanpak, voorstellen en zienswijze? Hoe motiveert en inspireert u collega’s en hoe delegeert u bepaalde taken die u teveel tijd kosten? Veel managers vinden dit lastig of maken hierin fouten. Het volgen van een training leidinggeven is dan meer dan eens een goede oplossing. U leert dan de fijne kneepjes van het vak van ervaringsdeskundigen in een vertrouwde omgeving met gelijkgestemden. U doet tijdens dit soort trainingen de nodige kennis op over verschillende stijlen en soorten leidinggeven en tankt vertrouwen voor uw praktijk.

Wat is de definitie van leidinggeven?

Leidinggeven wordt doorgaans gedefinieerd als: “het beïnvloeden van werkgerelateerd gedrag van een een collega of van een groep medewerkers richting een gewenste situatie. Leidinggeven wordt vaak gebezigd op twee manieren: ofwel door middel van aansturing (denk aan planning, organisatie en control). Ofwel door middel van coaching en ondersteuning (denk aan luisteren, adviseren en supporten).

Welke soorten leiderschapsstijlen zijn er ?

Er zijn uiteraard veel verschillende leiderschapsstijlen. De zes meest voorkomende zijn hieronder uit een gezet. Dit is slechts een korte opsomming van het totale aantal leiderschapsstijlen.

Participerend leiderschap

De kern van ‘Participerend leiderschap’ binnen bedrijven en afdelingen is: deelnemen in het proces, in gang zetten wat nodig is om het zelfsturend vermogen van het team en de ontwikkelopties te vergroten. De participerend leider streeft continue naar gelijkwaardige onderlinge werkrelaties en zet in op gedeelde verantwoordelijkheden. Hij/ zij wil het liefst geen onnodige ”harkstructuur” creëren maar neemt wel een leidende rol op zich op momenten dat het nodig is. Dit doet hij op momenten dat het in het belang van de desbetreffende taak is of in het belang van het onderlinge werkproces. Om dit allemaal mogelijk te maken is het voor de participerend leider van belang om zelf expliciet deel uit te maken van het grotere geheel, te snappen in welk krachtenveld hij opereert en hierbinnen een eigen leiderschapsstijl ontwikkelt.

Functioneel leidinggeven

Organisaties maken tegenwoordig steeds vaker gebruik van de capaciteiten en kwaliteiten van het personeel. Gebruik van deze kwaliteiten stelt hen in staat om allerhande taken en verantwoordelijkheden lager in de organisatie te leggen. Dit zorgt er enerzijds voor dat bedrijven steeds flexibeler worden en anderzijds zorgt het voor meer inspiratie en motivatie bij het personeel. De motiverende werking komt voornamelijk voort uit het feit dat medewerkers nieuwe groeimogelijkheden zien en ervaren (vanwege de toegenomen eigen verantwoordelijkheden). Bij functioneel leidinggeven bepaalt de leider op welke momenten er iets gedaan moet worden. Hij/ zij bepaalt ook de wijze waarop iets gedaan moet worden en wat het gewenste eindresultaat moet zijn. Afhankelijk van de ervaring/ niveau van medewerkers delegeert de leider op hoofdlijnen of op detailniveau. Een functioneel leidinggevende is in zijn hoedanigheid als leider niet verantwoordelijk voor hrm-zaken als belonings-, functionerings- en beoordelingsgesprekken. Functioneel leiderschap is vooral gericht op het versterken van de leidinggevende kwaliteiten.

Operationeel leidinggeven

De operationeel leidinggevende of ´operational manager´is vaak op de korte termijn gefocust zowel bij het uitvoeren van taken als wanneer het gaat om de planning en organisatie van taken. De operationeel manager is doorgaans dan ook vrij praktisch van aard, heeft het vermogen om erg goed concrete problemen op te lossen en/ of praktische brandjes te blussen. Hij/ zij is vaak helder in haar bedoelingen, voorspelbaar en daardoor voor het personeel ook goed te begrijpen en te vertrouwen. De operationeel manager zorgt er tot slot voor dat het voor zijn/haar omgeving helder is wat er precies verlangd of gewenst wordt van een ieder.

Dienend leiderschap

Dienend leiderschap gaat uit van dienstbaarheid aan medewerkers, klanten, volgers en/ of een community. Een eerste en wellicht het belangrijkste kenmerk van dienend Leiderschap, is dat het niet gebaseerd is op macht, controle en status. Het is daarentegen vooral geënt op zingeving, awareness en het ontwikkelen van personeel. Uiteraard begint dienend leiderschap met het oergevoel dat men iets of iemand wil dienen. Daarna maakt men de keuze om te gaan leiden. Het verschil met andere leiderschapsstijlen is dat een dienend leider vooral wil voldoen aan wensen en verlangens van anderen.

Resultaatgericht leiderschap

Resultaatgericht leidinggeven betekent dat een leidinggevende bepaalde doelstellingen direct vertaalt naar concrete individuele of afdelingsdoelen en de daarbij behorende resultaten. Hij/ zij schept doorgaans duidelijke verwachtingen en maakt ook heldere afspraken met het personeel waarbij hij/ zij medewerkers vaak ”problem owner’ maakt van bepaalde afdelingsdoelen. De resultaatgerichte manager kijkt voortdurend naar het te bereiken resultaat en is betrokken, besluitvaardig, duidelijk en praktisch ingesteld. Hij weet goed de verwachtingen te managen en waar nodig te verduidelijken richting zijn omgeving. De resultaat gerichte manager is tot slot ijzersterk in het controleren en toewerken naar het gewenste eindresultaat voor het bedrijf.

Persoonlijk leiderschap

Persoonlijk leiderschap gaat een stapje verder dan het conservatieve beeld dat vaak heerst over leadership. De kern is dat het niet zozeer gaat om een leider te zijn op het werk; het gaat veel meer over het nemen van de regie over jezelf, over bepaalde rituelen en gewoontes, over gedrag in de omgang met jezelf en met de omgeving. Door persoonlijk leiderschap te tonen, neemt iemand controle, regie en verantwoordelijkheid over het eigen handelen en alle eventuele minpunten die daarbij horen. Er wordt als het ware een eigen leven gecreëerd in plaats van dat iemand geleefd wordt door zijn/ haar omgeving. Persoonlijk leaders hebben doorgaans sterke principes als eerlijk handelen, verantwoordelijkheid en een sterk geloof de eigen kracht, kennis en kunde.

Wat houdt een training leiding geven in?

Een cursus leidinggeven kan theoretisch of praktisch van aard zijn. Theoretische trainingen geven vaak inzichten over hoe succesvolle bedrijven omgaan met leadership en wat u daar van kunt leren. De meeste trainingen over leidinggeven zijn echter vaak praktische van aard. Ze behandelen naast de diverse leiderschapsstijlen veel praktische oefeningen. Dit gebeurt meer dan eens aan de hand van een trainingsacteur, die diverse emoties kan ‘spelen’ en bij u kan oproepen. Het merendeel van de praktische trainingen helpen u verder met het effectief sturen van het gedrag van uzelf en inspelen op gedrag van uw medewerkers van uw team of afdeling. Dit is in essentie uiteraard ook waar leiderschap over gaat.

Wat is het doel van een training leiding geven?

Het hoofddoel van vrijwel elke training leidinggeven is om de verschillende leiderschapsvaardigheden (verder) onder de knie te krijgen. Er wordt vaak ingezet om medewerkers te motiveren en in beweging te brengen. Een andere aanleiding voor het volgen van een training leidinggeven is het realiseren van de bedrijfsdoelen, teamdoelen of afdelingsdoelen. Tot slot wordt vaak het verdiepen van de onderlinge relaties en werkklimaat als doel gezien voor deelname aan een training leidinggeven.

Welke soorten trainingen leidinggeven zijn er?

Er zijn diverse soorten leiderschapstrainingen. De meest voorkomende worden hieronder opgesomd en besproken. Dit zijn achtereenvolgens: training strategisch management, training verandermanagement, training praktisch leidinggeven, training persoonlijk leiderschap, training coachend leidinggeven en leidinggeven aan projecten.

Training Strategisch Management

Tijdens trainingen Strategisch Management wordt doorgaans ingezoomd op de strategische componenten van leidinggeven en management. Zo wordt vaak ingegaan op de effecten van verschillende stijlen van leidinggeven en worden diverse theoretische kaders besproken. U ontvangt bij dit soort trainingen doorgaans diepere theoretische kennis waardoor u na afronding vaak beter in staat bent om gedegen management- beslissingen te nemen.

Training Verandermanagement

Tijdens trainingen Verandermanagement wordt veelal gefocust op hoe een organisatie kan veranderen van situatie A naar situatie B. Om in de gewenste situatie (B) te komen, dient het personeel bijvoorbeeld mee gekregen te worden in de verandering. Hier komt de kunst van goed leiderschap en leidinggeven in beeld. Leidinggevenden krijgen tijdens trainingen Verandermanagement doorgaans instrumenten in handen die hen in staat stelt om in te kunnen spelen op de veranderende situatie en duidelijkheid te kunnen geven over de verandering richting hun team of afdeling. Vragen die onder andere vaak worden beantwoord zijn: Hoe pak ik het verandertraject aan? En hoe ga ik om met weerstand? Welke invloed heeft de bedrijfscultuur op een verandering? En hoe bereik ik het gewenste eindresultaat van het verandertraject?

Training Praktisch Leiding geven

Trainingen Praktisch Leidinggeven behandelen zoals de titel al doet vermoeden, de praktische kant van leiding geven. Hierbij moet u denken aan het delen van kennis over verschillende stijlen van leidinggeven. Daarnaast wordt vaak gefocust op het genereren van inzichten over uw eigen persoonlijke leiderschapsstijl, uw eigen kernwaarden, kernvaardigheden en uw rol als leidinggevende. U leert tevens veelal zaken als draagvlak creëren, effectief communiceren, medewerkers motiveren, omgaan met moeilijke situaties en teambuildingsaspecten.

Training Persoonlijk Leiderschap

Gedurende een training Persoonlijk Leiderschap wordt vaak gefocust op het vergroten van de leiderschapskwaliteiten van de deelnemers. Het doel is doorgaans dat deze naar een hoger niveau worden getild. daarnaast wordt er vaak aan visieontwikkeling op de organisatie gedaan en krijgt u inzicht in persoonlijke gedragspatronen. U leert doorgaans hoe u goede keuzes kunt maken in werk en privéleven en leert hoe u dogma’s en belemmeringen los kunt laten. Tot slot leert u vaak hoe u effectiever kunt handelen in werkgerelateerde situaties.

Training Coachend Leidinggeven

Bij een training Coachend Leidinggeven wordt doorgaans de rol als coachend leidinggevende van de cursist naar een hoger level gebracht. Er worden veelal zaken behandeld als coachingsstijl en coachingsvaardigheden. Daarnaast staan onderwerpen als omgaan met weerstand en belemmeringen vaak op het programma. Er wordt veel geoefend om persoonlijke eigenschappen en kwaliteiten in te zetten tijdens coachingsgesprekken. Structurering en inrichting van coachgesprekken komen hierbij ook aan bod. Wat verder centraal staat tijdens dit soort trainingen, is het werken aan het vermogen (van de coach) om de gerealiseerde ontwikkeling van medewerkers op peil te kunnen houden. Tot slot worden vaak de diverse coachingsstijlen besproken en leert u wanneer u welke stijl het beste kunt inzetten.

Training Leiding geven aan projecten

Als u een training Leidinggeven aan Projecten gaat volgen, dient u doorgaans rekening te houden met de volgende onderwerpen en thema’s. Vaak wordt er gefocust om uw vaardigheden als project leider bij te spijkeren. Er wordt dan ook veelvuldig ingezoomd op het bijschaven van vaardigheden van de projectleider en behandeld welke taken en verantwoordelijkheden hier bij horen. De verschillende stijlen van leidinggeven passeren vaak de revue en er is vaak aandacht voor onderwerpen als: communicatie, conflicthantering en samenwerkingsprocessen. Daarnaast wordt er vaak gesproken over de valkuilen en minpunten van de rol als projectleider. U leert tot slot vaak uw werkzaamheden als projectleider effectief en doelmatig te organiseren en intern draagvlak te creëren richting uw stakeholders (ten aanzien van de projectuitvoering).

Wat zijn de kosten van een training leiding geven?

Een cursus leidinggeven kent een gemiddelde prijs van ongeveer 800-1200 euro. Deze prijs is indicatief en is afhankelijk van een aantal factoren. Het aantal deelnemers speelt allereerst een rol. Naarmate de groep groter is, wordt de prijs doorgaans wat lager. Als u bijvoorbeeld de enige deelnemer bent, betaalt u de hoofdprijs. Daarnaast maakt het uit of het gaat om bijvoorbeeld 1 cursusdag of 5 cursusdagen. We zijn in dit voorbeeld uitgegaan van een 3 daagse cursus. Een cursus van 1 dag kost gemiddeld een 500-600 euro. Een cursus van 2 dagen kost vaak rond de 700-800 euro. Tot slot maakt het nog uit welke docenten de cursus verzorgen. Zijn dit erkende trainers dan is de prijs vaak ook nog wat hoger.

Redactie UBS Plus / Utrecht Business School

Dit artikel is geschreven door de redactie van inspiratieplatform UBS Plus. Het platform is bedoeld om professionals te inspireren en te motiveren bij het veranderen van uzelf, uw team of uw organisatie naar nieuwe gewenste situaties. UBS Plus is een initiatief van Utrecht Business School. Utrecht Business School is de business school voor management executives en business leaders in Nederland. Wij leiden onze deelnemers op tot zwaardere professionals en bereiden ze voor op een volgende stap in hun carrière. Dit doen we op de vakgebieden finance & accounting, marketing en communicatie, it en crm, bedrijfskunde, strategie, hrm, inkoop en management & leadership. Voor vragen, advies of meer informatie over Utrecht Business School contact de redactie en/ of bekijk de video hiernaast.