Dat leerde ik tijdens mijn studie al om aan te geven hoe snel nieuw(s) oud wordt. Ik moest eraan denken toen ik onderweg naar mijn opdrachtgever, een MBO-school in Groningen zat. Ik luisterde naar BNR nieuwsradio; het ging over innovatiekracht van Nederlandse ondernemers. Die geven zichzelf gemiddeld een 6,3 volgens onderzoek in samenwerking met GfK. De vraag was of deze zesjescultuur onze ondernemers verder helpt.

Bezig met de toekomst
“Voor innovatie moet je niet bezig zijn met gisteren of vandaag, want dan loop je achter de feiten aan. Je moet bezig zijn met de toekomst.” zegt Guus Berkhout, hoogleraar innovatie aan de TU Delft. De interviewster stelt de vraag of je dat dan samen met je klanten moet doen of dat je als ondernemer zelf bepaalt welke richting je productontwikkeling en dienstverlening gaat. Hij vond het een goede vraag. En kwam met het bekende voorbeeld van autobouwer Ford. Die zei namelijk: “Had ik naar de consumenten geluisterd, dan hadden ze mij gevraagd een sneller paard te bouwen.”

Ik dacht erover na. Is het inderdaad zo dat je als ondernemer beter weet wat de klant nodig heeft dan de klant zelf? Gaat het voorbeeld nog steeds op? In de tijd van Ford kenden de mensen het fenomeen auto nog niet. Ze hadden geen tv, geen internet. Kortom ze leefden in een kleine wereld en waren over het algemeen onbekend met nieuwe mogelijkheden en toepassingen. Tegenwoordig echter zitten tieners op de bank te programmeren. Worden pubers beroemd met eigen vlogs en vele volgers en worden succesvolle start-ups meer dan eens geleid door twintigers.

 “Had ik naar de consumenten geluisterd, dan hadden ze mij gevraagd een sneller paard
te bouwen in plaats van een auto, zei Henry Ford.”

Uitdagingen voor het onderwijs
Zelf opereer ik op het snijvlak Onderwijs en Arbeidsmarkt en ben nu dus tijdelijk directeur van een MBO Groen school. Daar hebben we net als andere scholen met een aantal uitdagingen te maken. Onze minister van OCW, Jet Bussemaker, noemt ze in een brief aan de Tweede Kamer.

Het MBO moet sneller in staat zijn verandering in de economie en samenleving een plek te geven.

• Goede voorbereiding van jongeren op de toenemende dynamiek op de arbeidsmarkt
• Opleiden voor de economische kansen van morgen

Regioleren betreft een intensieve en duurzame samenwerking tussen opleidingen,
werkgevers en overheden in de regio gericht op de ontwikkeling van een heel gebied.

Dat vraagt van bestuurders en opleiders dus ook innovatie en ondernemerschap. Guus Berkhout zegt het volgende in hetzelfde interview: “Weten wat er in de toekomst gaat gebeuren via veranderingen in het heden, is de sleutel om succesvol te innoveren. Bij moderne innovatie staat voorspellen van gedrag helemaal bovenaan, want alleen daarmee kun je de goede investeringen maken.” Vooruitzien is dus het devies en dan met name kijken naar het gedrag van je afnemer. In ons geval zijn dat dus leerlingen en werkgevers.

Samen werken aan ontwikkeling van de regio
In Groningen zijn ze daar al mee begonnen. Het heet Regioleren. Dat gaat verder dan leerlingen een stage laten lopen bij een erkend leerbedrijf. Regioleren betreft een intensieve en duurzame samenwerking tussen opleidingen,  werkgevers en overheden in de regio gericht op de ontwikkeling van een heel gebied. Leerlingen vormen samen projectgroepjes, waarbij ze onderling taken verdelen. Opdrachten waar ze aan werken zijn bijvoorbeeld het aanleggen van ruiterpaden. De leerlingen stellen samen met de genoemde partijen een leerofferte op. Daarin staat precies wat ze willen leren, hoe ze willen leren en wat ze daarvoor nodig hebben. Samen met de opdrachtgever en de gebiedscoöperatie formuleren ze dan een opdracht waar alle partijen iets aan hebben. Vanuit diverse perspectieven, lees opleidingen kunnen leerlingen aan de slag. Niet alleen vanuit paardenhouderij, maar ook vanuit loonwerk en groen. En niet alleen vanuit MBO maar ook samen met HBO en universiteiten. Zo ontstaat een dynamische leeromgeving waarin leerlingen boven zichzelf uit weten te stijgen door het nemen van initiatieven, het dragen van verantwoordelijkheid en afstemmen met diverse partijen. Dat dat ook nieuwe vaardigheden en competenties vraagt van docenten is evident.

Ondernemerschap vraagt omdenken van deelnemers
Dit is in mijn beleving het stuk innovatie. Nu nog het hoofdstuk ondernemerschap. Want dat dit onderwijs niet alleen bekostigd kan worden door een school is naar mijn idee ook helder. Dit vraagt omdenken van alle partijen en vraagt tijd. Maar daarover een volgende keer meer.

Mogelijk ook interessant

In het verlengde van de inhoud van de artikelen op onze website, biedt Utrecht Business de mogelijkheid op het onderwerp/vakgebied een opleiding te volgen. Hiertoe worden verschillende varianten aangeboden.