Het aantal bedrijven In Nederland is in de afgelopen 20 jaar meer dan verdubbeld, van 600.000 in 1996 naar ruim 1,5 miljoen bedrijven eind 2016 (bron: CBS). Ruim 96% behoort tot het midden- en kleinbedrijf (mkb), met andere woorden, vrijwel alle bedrijven in de Nederlandse economie hebben 1-249 werkzame personen in dienst. Bij elkaar zorgen deze bedrijven voor 70% van de totale werkgelegenheid in Nederland, een belangrijke groep dus. 

Allemaal hebben ze te maken met razendsnel veranderende markten. Zo zijn er nieuwe spelers die de verhoudingen op zijn kop zetten en concurrenten die flexibeler en wendbaarder zijn. Uit onderzoek van ING blijkt dat slechts 6% van het mkb deze veranderingen goed kan bijhouden, 54% functioneert goed en maar liefst 40% moeten alle zeilen bijzetten om te overleven.

Deze laatste groep is het grootste gedeelte van de tijd bezig met brandjes blussen, ze maken onvoldoende tijd vrij om naar “buiten” te kijken en vaak ontbreekt het hen aan visie en/of strategie. Daardoor zijn zij onvoldoende voorbereid op veranderingen en worden ze een speelbal van externe factoren. Als zij het roer niet omgooien is de kans groot dat zij over een aantal jaar niet meer bestaan.

[..] Companies fail because they missed the future (Larry Page, CEO Alphabet)

Hoe kan jij jouw kansen om te overleven vergroten? Hoe kan jij de bakens verzetten zodat je weer de wind in de zeilen krijgt? En hoe zorg je ervoor dat je bij de 6% van het mkb hoort die de wind in de zeilen heeft?

Als deze vragen je bezighouden adviseer ik je om dit blog te lezen want hierin geef ik jou als mkb-ondernemer enkele tips die de basisingrediënten vormen voor een succesvolle toekomst. Als voorbeeld gebruik ik een succesvol Nederlands bedrijf, te weten Dopper .

Zonder een beeld van de toekomst is vooruitzien en anticiperen op nieuwe ontwikkelingen vrijwel onmogelijk.

Ontwikkel een visie

De bovenstaande quote illustreert hoe belangrijk het is om een beeld (visie) van de toekomst te ontwikkelen. Maar hoe doe je dat? Hier telt maar één advies…. Stel vragen….. vragen aan jezelf, jouw medewerkers, (potentiële) klanten en aan alle andere belangrijke stakeholders.

Hoe zien hun toekomstdromen eruit? Wat is er over x aantal jaar mogelijk wat nu nog niet mogelijk is en welke rol speelt jouw bedrijf hier dan in? Welke trends zien zij en hoe gaan deze trends jouw bedrijf beïnvloeden? Waar blinkt jouw bedrijf in de toekomst in uit? Als je al deze ontwikkelingen kan duiden en daar een helder toekomstbeeld uit destilleert heb je jouw visie te pakken.

[..] Ik zie een toekomst waarin we minder plastic produceren en alles dat we wel produceren upcyclen. Dit betekent van een gebruikt product weer hetzelfde of een beter product maken. (Visie van Merijn Everaarts CEO en oprichter van Dopper)

Ontwikkel een strategie

Heb je jouw beeld van de toekomst duidelijk, dan kun je beginnen om een plan te maken hoe je naar jouw visie toewerkt. In dit plan beschrijf je welke doelen je wanneer behaalt en welke keuzes je daarvoor maakt. Waar wil je echt goed in zijn en wat is daar voor nodig? Is jouw huidige business model toekomstbestendig of moet je aanpassingen doen? Welke kanalen gebruik je om nieuwe doelgroepen te bereiken? Biedt je dezelfde producten aan of is het tijd om te innoveren? En als je dan nieuwe producten en diensten ontwikkelt doe je dat dan alleen of werk je hiervoor samen met partners?

Dopper heeft er in 2014 voor gekozen zijn strategie te wijzigen en in het buitenland geen eigen distributiekanalen meer te ontwikkelen maar gebruik te maken van de kanalen van partners.

Digitaliseer

Je hebt nu een toekomstbeeld en een plan om daar naar toe te werken. Welke rol speelt digitalisering in jouw strategie? De tijd dat er in een strategie niet gerept wordt over digitalisering is echt voorbij. We zien steeds meer voorbeelden van sectoren die onder invloed van digitalisering veranderen. De hotel- en taxibranche, de muziek- en videobranche maar bijvoorbeeld ook de gezondheidszorg verandert onder invloed van domotica en wearables. Waar liggen de kansen voor jouw bedrijf en kan je zefstandig of gezamenlijk nieuwe digitale verdienmodellen ontwikkelen? En houdt dit in je achterhoofd… als jij ze niet ontwikkelt, doet een ander van binnen of buiten de sector het WEL.

[..] Of je verstoort zelf, of je wordt verstoord ( John Chambers CEO Cisco)

Innoveer

Vervolgens is het belangrijk dat jezelf continu blijft vernieuwen. De meeste bedrijven in zwaar zijn volgens onderzoek van ING niet of nauwelijks innovatief: meer dan driekwart van de ondernemers geeft aan de komende jaren geen nieuwe producten of diensten op de markt te (kunnen) brengen. Ook betreden zij niet of nauwelijks nieuwe markten, noch in Nederland noch daarbuiten.

Wees je bewust dat de levensduur van producten en diensten steeds korter wordt. Het is daarom essentieel om naast je bestaande business, nieuwe business te ontwikkelen. Kan je innoveren door samen te werken met klanten en/of leveranciers? Kan je slimmere oplossingen ontwikkelen waar klanten nog blijer van worden?

Mijn advies luidt: Ontwikkel nieuwe producten, diensten of oplossingen los van de bestaande business. Richt een andere business unit in, maak hier een apart budget voor vrij en geef volledige vrijheid, ook als blijkt dat deze innovaties kannibaliserend werken voor jouw bestaande business. Deze kannibalisatie kan beter plaats vinden vanuit jouw eigen bedrijf dan vanuit een ander bedrijf. Er zijn genoeg bekende voorbeelden als Kodak en Nokia die te lang gedacht hebben dat ze met hun bestaande producten nog vooruit konden. De rest is geschiedenis.

Dopper heeft een innovatief partnership met VDL. De investeringen voor expansie van productlijnen komen voor rekening van VDL in ruil voor vijf jaar productie exclusiviteit.

Flexibiliseer

We zijn aangekomen bij het laatste ingrediënt voor een succesvol bedrijf, namelijk flexibiliteit. De succesvolle bedrijven zijn degene die instaat zijn zich het snelst aan te passen aan de veranderende omstandigheden. Dit zijn bedrijven die een hoge mate van flexibiliteit in hun bedrijfsvoering inbouwen. Zij leasen bijvoorbeeld machines en hebben naast een kleine kern van vast medewerkers en een flexibele schil van mensen zodat zij makkelijk kunnen op- en afschalen. Zij werken digitaal waar dat kan, zijn “lean and mean’ georganiseerd en hebben een groot netwerk van mensen en bedrijven om mee samen te werken. Zij weten heel goed waar ze in uitblinken en werken samen met bedrijven op de gebieden waar zij niet in uitblinken.

Dit zijn ook de bedrijven die elk jaar hun strategie weer even onder de loep nemen en als de veranderende marktomstandigheden het vragen hun strategie tijdig herijken.

In plaats van kantoren en vaste medewerkers werkt Dopper in het buitenland met lokale ambassadeurs. Ze zijn wel in dienst maar werken feitelijk als een freelancer zonder vast kantoor. 

Voorsprong

Realiseer je dat je als mkb’er qua omvang een voorsprong hebt op grootbedrijven en multinationals. Want deze  mammoettankers moeten veel meer inspanningen leveren om wendbaar te worden. Zij kunnen immers niet zomaar hun productie- en distributielijnen ergens anders onderbrengen. Zij kunnen lastiger op- en afschalen en voor hen kost het veel meer tijd om van koers te veranderen.

Rest mij nog één advies: Benut deze voorsprong! Voor jou is het nu alleen een kwestie van tijd vrijmaken, blik op de toekomst, focus en tijdig bijsturen.

Auteur: Astrid Oversier, Astrid Oversier heeft de afgelopen 10 jaar verschillende bedrijven (beursgenoteerd en start-ups) helpen groeien. Vanuit verschillende rollen ben is Astrid altijd betrokken geweest bij Business Development. Mijn ervaring ligt op het snijvlak van strategie, productontwikkeling, verkoop en marketing. 

Mogelijk ook interessant

In het verlengde van de inhoud van de artikelen op onze website, biedt Utrecht Business de mogelijkheid op het onderwerp/vakgebied een opleiding te volgen. Hiertoe worden verschillende varianten aangeboden.